ငွေကြေးခဝါချမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများနှင့် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန၏ အခန်းကဏ္ဍ
- အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန စတင်ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်စဉ်ကပင် ဌာနဖွဲ့စည်းပုံတွင် ဆက်သွယ်/အထူး/စာရင်းဌာနစုကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် ဦးစီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံအား ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့ရာတွင် ဆက်သွယ်/အထူး/စာရင်းဌာနစုကို စစ်ဆင်ရေးနှင့်နိုင်ငံခြားငွေကြေးဌာနအဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်း၍လည်းကောင်း၊ ငွေကြေးဆိုင်ရာစုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၈၆ခုနှစ် မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ပြဌာန်းခဲ့သည့် တရားမဝင်သောနည်းလမ်းဖြင့် ရရှိသည့် ပစ္စည်းများကို ပိုင်ဆိုင်ခြင်း၊ ရောင်းဝယ်ခြင်းကို အရေးယူသည့်ဥပဒေနှင့်အညီ အထူးစုံစမ်း စစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာနမှ ဦးဆောင်၍ တရားမဝင်သောနည်းလမ်းဖြင့် ရရှိသောပစ္စည်းများ ပိုင်ဆိုင်မှု၊ ရောင်းဝယ်မှုဆိုင်ရာမှုခင်းများကို အစိုးရအဖွဲ့နှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ကြီးကြပ်လမ်းညွှန်မှုနှင့်အညီ စုံစမ်းဖော်ထုတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။
- ၂၀၀၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ (၁၇)ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၆/၂၀၀၂ ဖြင့် တရားမဝင်သောနည်းလမ်းဖြင့်ရရှိသည့် ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများ ထိန်းချုပ်ရေးဥပဒေကို ပြဌာန်းခဲ့ပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၅) ရက်တွင် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁/၂၀၀၃ ဖြင့် တရားမဝင်သောနည်းလမ်းဖြင့်ရရှိသည့် ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများ ထိန်းချုပ်ရေး နည်းဥပဒေကို ပြဌာန်းခဲ့ပါသည်။
- အဆိုပါ ဥပဒေပုဒ်မ ၆ နှင့်အညီ ၂၀၀၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ (၄) ရက်တွင် ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရအဖွဲ့ အမိန့် ကြော်ငြာစာအမှတ် ၆/၂၀၀၂ ဖြင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနဝန်ကြီးက ဥက္ကဌအဖြစ်လည်းကောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့ ရဲချုပ်က အတွင်းရေးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများ ဗဟိုထိန်းချုပ်ရေးအဖွဲ့တွင် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ပါဝင်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။
- အလားတူ တရားမဝင်သောနည်းလမ်းဖြင့် ရရှိသည့် ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများထိန်းချုပ်ရေး နည်းဥပဒေများ၏ နည်းဥပဒေ ၅ အရ တရားမဝင်သောနည်းလမ်းဖြင့် ရရှိသည့် ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများ ဗဟိုထိန်းချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ ၁၆-၁-၂၀၀၄ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ် ၃/၂၀၀၄ ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့၊ မူးယစ်ဗဟိုနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါးပပျောက်ရေးဗဟိုဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး (နိုင်ငံတကာ)က ဦးဆောင်သည့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ (Financial Intelligence Unit – FIU) ကို ဖွဲ့စည်းရာတွင်လည်း အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးများက အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါဝင်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။
- တရားမဝင်သောနည်းလမ်းဖြင့်ရရှိသည့် ငွေကြေးနှင့် ပစ္စည်းများ ထိန်းချုပ်ရေး ဥပဒေအား ငွေကြေးဆိုင်ရာ အရေးယူ ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ ( Financial Action Task Force – FATF) ၏ အကြံပြုချက်များ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းများနှင့် အညီဖြစ်စေရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ပြည်ထောင်စု အစိုးရအဖွဲ့က ၄-၈ ၂၀၁၄ ရက်နေ့တွင် အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်၊ ၅၆/ ၂၀၁၄ ကို ထုတ်ပြန်၍ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ယခင် တရားမဝင်သော နည်းလမ်းဖြင့် ရရှိ သည့် ငွေကြေးနှင့် ပစ္စည်းများ ထိန်းချုပ်ရေး ဥပဒေအား ရုပ်သိမ်းခဲ့ပါသည်။
- အဆိုပါအသစ်ပြဌာန်းလိုက်သည့် ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မ ၆ အရ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့က ၄-၈-၂၀၁၄ ရက်စွဲပါ ကြော်ငြာစာအမှတ် ၅၆/၂၀၁၄ ဖြင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးက ဥက္ကဌအဖြစ် ဦးဆောင်၍ အဖွဲ့ဝင် ၁၅ ဦးပါဝင်သည့် ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဗဟိုအဖွဲ့ (Anti-Money Laundering Central Body-AMLCB) ကို ဖွဲ့စည်းရာတွင် လည်းကောင်း ၂၄-၅-၂၀၁၆ ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စု အစိုးရအဖွဲ့က အမိန့်ကြော်ငြာစာ အမှတ် ၂၇/၂၀၁၆ ဖြင့် AMLCB ကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းရာတွင်လည်းကောင်း အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်မှာ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။
- အလားတူ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၁၃ အရ ၂၉-၈-၂၀၁၄ ရက်နေ့တွင် AMLCB ၏ အမိန့်အမှတ် ၁/၂၀၁၄ ဖြင့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေး တပ်ဖွဲ့၊ တပ်ဖွဲ့မှူး အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်သည့် FIU ကို ဖွဲ့စည်းရာတွင် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ဦးစီးဌာန၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးက ဒုတိယ အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ၅-၁-၂၀၁၅ ရက်နေ့တွင် AMLCB ၏ အမိန့်အမှတ် ၁/ ၂၀၁၅ ဖြင့် FIU ကို ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းရာတွင် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်၊ ညွှန်ကြားရေးမှူး တစ်ဦးမှ ဒုတိယအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်များမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးများက အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ်လည်းကောင်း အသီးသီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြပါသည်။
- AMLCB၏ ၆-၁၁-၂၀၁၆ ရက်စွဲပါ အမိန့်အမှတ် ၃/၂၀၁၆ ဖြင့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ မှုခင်းတားဆီးနှိမ်းနင်းရေး ရဲတပ်ဖွဲ့ကို ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေး အဖွဲ့အဖြစ် အလုံးစုံ ပြောင်းလဲတာဝန် ပေးအပ်ခဲ့ချိန်တွင် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာနမှ အရာရှိများအနေဖြင့် FIUတွင် ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်း မရှိတော့ပါ။
- သို့ရာတွင် ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မ ၁၃ အရ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေနှင့် သက်ဆိုင်သည့် ပြစ်မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်ဖွဲ့စည်းသည့် စိစစ်ရေး အဖွဲ့အသီးသီးတွင် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးနှင့် လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူးများက အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်နှင့် အတွင်းရေးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ယင်းဥပဒေပုဒ်မ ၁၆ အရ ဖွဲ့စည်းသည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့များတွင် ဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးများက အတွင်းရေးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း ပါဝင်လျက် ငွေကြေးခဝါချမှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊ ပြစ်မှုကျူးလွန်ရာမှ ရရှိသည့် အကျိုးအမြတ်များကို သိမ်းဆည်းခြင်းနှင့် သက်ဆိုင်ရာ တရားရုံးများတွင် အဆိုပါအမှုများအား တရားစွဲတင်ပို့ခြင်းများကို အောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်လျက် ရှိကြပါသည်။
- ထို့အပြင် ဌာနမှ အရာရှိများအနေဖြင့် ဘဏ်နှင့် ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများအပါအဝင် သတင်းပို့အဖွဲ့အစည်းများ သတင်းပို့အဖွဲ့အစည်းများကို ကြီးကြပ်ရသည့် ကြီးကြပ်ရေး အာဏာပိုင်များနှင့် ဥပဒေစိုးမိုးရေး အဖွဲ့အစည်းများအား ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အသိပညာပေးမှုနှင့် လေ့ကျင့် သင်တန်းပေးမှုများကိုလည်း စဉ်ဆက်မပြတ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။