(၆၇)နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့ အမှတ်တရ ဆောင်းပါး

စွမ်းရည် စွမ်းအား စွမ်းပကားများ အစဉ်ပြည့်နေဖို့
ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ၁၉၅၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၁)ရက်နေ့တွင် အမိန့်အမှတ် ၁၄၂/အိပ်ချ်-စီ ၅၁ ဖြင့် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးမှု အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဌာန အက်ဥပဒေအရ အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးမှု အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဌာနကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။
အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဌာနတို့မှ အရာရှိများသည် ၁၉၅၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၁၇)ရက်နေ့တွင် ဆန္ဒ၊ ဒေါသ၊ ဘယာ၊ မောဟ ဂတိများ သို့မလိုက် ကိုယ်စွမ်းရှိသမျှ ဉာဏ်စွမ်းရှိသမျှ ကျေကုန်အောင် ထမ်းရွက်ပါမည်ဟု လေးနက် တည်ကြည် မှန်ကန်စွာ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ကြသည်။
ထို့အပြင် – သစ္စံ ၊ ဓမ္မော ၊ ဓိတိ ၊ စာဂေါ ၊ ဇေယျော ဟု အဓိဌာန်ခဲ့သည် သာမက ဌာနဝင်များ လိုက်နာရမည့် ကျင့်ဝတ်နှင့် လက်စွဲဥပဒေကိုလည်း ပြဌာန်းခဲ့သည်၊ အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးမှု အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် အထူးစုံစမ်းစစ် ဆေးရေးဌာနအက်ဥပဒေ၊ လက်စွဲ ဥပဒေတို့၏ ဘောင်အတွင်းမှ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊ ဌာနတွင်းဥပဒေအကြံပေးခြင်း၊ တရားစွဲတင်ခြင်းနှင့်တရားရုံးအမှုလိုက်ပါဆောင်ရွက်ခြင်း၊ သတင်းထောက်လှမ်း စုဆောင်းတင်ပြခြင်းစသည့် အဓိကလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီခေတ် ဆောင်ရွက်ချက် (၁၉၅၁- ၁၉၅၈)
အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာနသည် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီခေတ်တွင် ဓာတ်ခဲများအတွင်း ရွှေချောင်းများ ထည့်သွင်းလာမှု၊ ငွေလွှဲလက်မှတ်အတု ဖြင့်ငွေများလိမ်လည်ထုတ်ယူမှု၊ အခွန်တိမ်းရှောင်မှု၊ ပြည်ပပို့ ကြေးနန်းများတွင် တံဆိပ်ခေါင်းမကပ်ဘဲ ငွေအလွဲသုံးမှု၊ တရားမဝင်ငွေများဖြင့် ရွှေချောင်းများ ခိုးသွင်းမှု၊ နိုင်ငံပိုင် ကျွန်းသစ်များ ခိုးခုတ်မှု၊ ပြည်တွင်း ရေကြောင်းပိုင် သင်္ဘောများ၏ မသမာမှု၊ တရားမဝင် ငွေလွှဲလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်မှု၊ နိုင်ငံပိုင် နိုင်ငံခြားငွေများဖြင့် စိန်များတင်သွင်းမှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးအရေးယူ ခဲ့သည်။

အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက် ဆောင်ရွက်ချက်( ၁၉၅၈-၁၉၆၂)
အိမ်စောင့်အစိုးရလက်ထက်တွင် စွန့်စားမှု (Bravery) ၊ စေတနာရှိမှု (Sincerety)၊ စာရိတ္တကြံ့ခိုင်မှု (Integrity) တို့ကြောင့် လုပ်ငန်းများ ပိုမိုအောင်မြင်ခဲ့ပြီး ကုန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းရေးလုပ်ငန်းတွင် ပါဝင်ခဲ့ခြင်း၊ စီးပွားရေးသမားများနှင့် ဌာနဆိုင်ရာများ ပူးပေါင်းကျူးလွန်သည့် မသမာမှုများစစ်ဆေးခြင်း၊ သွင်းကုန်/ထုတ်ကုန် လိုင်စင်ထုတ်ပေးရေးအဖွဲ့၊ ပြည်တွင်းရေကြောင်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအဖွဲ့၊ မြူနီစီပါယ်အဖွဲ့၊ နိုင်ငံတော် ကောက်ပဲသီးနှံ ရောင်းဝယ်ရေးအဖွဲ့များတွင် တွဲဖက်တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။

တော်လှန်ရေးကောင်စီလက်ထက်ဆောင်ရွက်ချက် (၁၉၆၂- ၁၉၇၄)
တော်လှန်ရေးကောင်စီ လက်ထက်တွင် ချစ်တီးကုလားများက တောင်သူ လယ်သမား များအပေါ် မတရားငွေတိုးချပြီး ဂုတ်သွေးစုပ်မှု၊ မြန်မာပြည် ပုလဲငုပ်ခြင်းနှင့် မွေးမြူရေး ဆင်ဒီကိတ် တာဝန်ရှိသူများ၏ နိုင်ငံခြားငွေများ လိမ်လည်မှု၊ အမြတ်ခွန်နှင့် အကောက်ခွန် ငွေများ လိမ်လည်မှု၊ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်အချို့နှင့် ဝန်ထမ်းများပူးပေါင်း ကျူးလွန်သည့်မသမာမှု၊ အစိုးရဝန်ထမ်းများထံ ချဉ်းကပ်သတင်းရယူကာ စီးပွားရေး ကမောက်ကမ ဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်မှု၊ ကုန်သွယ်ရေး ကော်ပိုရေးရှင်းပိုင် ငွေများကို ချက်လက်မှတ်အတုဖြင့် လိမ်လည် ထုတ်ယူမှု၊ ပုံနှိပ်တိုက် ပိုင်ရှင်များ၏ အမြတ်ခွန် တိမ်းရှောင်မှု၊ ကျောက်မျက်ရတနာများ ပြည်ပသို့ခိုးထုတ်ပြီး ရွှေချောင်းနှင့် ပစ္စည်းများခိုးသွင်းမှု၊ သတင်းစာ လောကတွင် ဖြစ်ပွားသည့် အထွေထွေ မသမာမှု၊ အခြေခံစားကုန်ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် မြင့်မားအောင် လုပ်ဆောင်မှု၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေရေးဆွဲပြဌာန်းရေး လုပ်ငန်းကို အနှောင့် အယှက်ပြုလုပ်မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေး အရေးယူနိုင်ခဲ့ပါသည်။

မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီခေတ်ဆောင်ရွက်ချက်(၁၉၇၄-၁၉၈၈)
မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီခေတ်တွင် မိုးကုတ်ဒေသထွက် ကျောက်မျက်ရတနာများကို ဒေသ အာဏာပိုင်များနှင့် ကုန်သည်များပူးပေါင်း၍ ပြည်ပသို့ခိုးထုတ်မှု၊ ပါတီအရှိန် အဝါကိုသုံးပြီး ကိုယ်ကျိုးရှာမှု၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့်ပြန်လည်နေရာချထားရေးအတွက် ကူညီထောက်ပံ့ထားသည့် ငွေနှင့်ပစ္စည်းများ အလွဲသုံးစား ပြုလုပ်မှု၊ ရွှေချက်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ရွှေမှောင်ခိုများက ကိုယ်ပိုင်တံဆိပ်များပြုလုပ်၍ ပြည်ပခိုးထုတ်မှု၊ ရွှေဈေးကို အကြောင်းပြု၍ စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းများလိုက်ပါ မြင့်တက်အောင် ပြုလုပ်မှု၊ ရွှေချောင်းများ တရားမဝင်တင်ပို့ပြီး မှောင်ခိုကုန်များ တင်သွင်းသိုလှောင်မှု၊ လေကြောင်းဝန်ထမ်းများ၏ မသမာမှု၊ နိုင်ငံပိုင် ရေနံစိမ်းများ ခိုးယူရောင်းချမှု၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့သည့် ဆန်များ လျော့နည်းပျောက်ဆုံးမှု၊ မြန်မာ့ရေပိုင်နက်မှ ငါးများ ခိုးဖမ်းရောင်းချမှုတို့ကို စုံစမ်းစစ်ဆေး အရေးယူခဲ့ပါသည်။
ဦးစီးဌာန၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်းလုပ်ငန်းများမှာ တရားမျှတမှုနှင့် ဖြစ်ရပ်မှန်ကို ဖော်ထုတ်ခြင်း ဖြစ်ပါကြောင်း သိရှိနိုင်စေရန် “စုံစမ်းခြင်းသည် အမှန်တရားကို ရှာဖွေခြင်း ဖြစ်သည်” ဟူသည့် ဆောင်ပုဒ်ကို ချိတ်ဆွဲခဲ့ပါသည်။

တပ်မတော်အစိုးရလက်ထက်ဆောင်ရွက်ချက် (၁၉၈၈- ၂၀၁၀)
တပ်မတော် အစိုးရလက်ထက်တွင် မလေးရှားသံအမတ်ကြီး အမည်သုံး၍ စာရွက်စာတမ်း အတုများဖြင့် လိမ်လည်မှု၊ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ ဂျာမနီနိုင်ငံသံရုံး အမည်သုံး၍ ကုန်သေတ္တာများကို တရားမဝင်ထုတ်ယူရန် ကြိုးပမ်းမှု၊ မိုးကုတ်ဒေသထွက် ကျောက်မျက် ရတနာနှင့် ပတ္တမြားများကို ပြည်ပသို့ တရားမဝင် ခိုးထုတ်မှု (နဝတပတ္တမြားအမှု)၊ ရွှေချောင်းများ တရားမဝင် တင်သွင်းမှု၊ ဝန်ထမ်းများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များ ပူးပေါင်း မသမာပြုလုပ်မှု၊ ပိုလျှံဘတ်ဂျက် ခွင့်ပြုငွေများ ပြန်မအပ်မှု၊ ဘဏ်ဝန်ထမ်းများ အလွဲသုံးစားမှု၊ CDMA(Fixed) ဖုန်းများကို CDMA(Mobile) ဖုန်းများအဖြစ် အခကြေးငွေရယူကာ တရားမဝင် ပြောင်းပေးမှု၊ စားအုန်းဆီများ တရားမဝင်တင်သွင်းမှု၊ ရေနံစိမ်းများ ခိုးထုတ်သယ်ဆောင်မှု၊ မြန်မာအမျိုးသမီးများကို ပြည်ပသို့ တရားမဝင် ထွက်ခွာစေမှု၊ နယ်စပ်ဒေသ ကွပ်ကဲမှုအဖွဲ့ရုံးနှင့် အကောက်ခွန်ဝန်ထမ်းများ၏ မသမာမှုတို့ကို စုံစမ်းစစ်ဆေး အရေးယူနိုင်ခဲ့ပါသည်။

အရပ်သားအစိုးရလက်ထက်ဆောင်ရွက်ချက် (၂၀၁၁-၂၀၁၅)
အရပ်သားအစိုးရ တက်လာသည့် ၂၀၁၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် ပြည်ပမှ တယ်လီဖုန်း အဝင်ခေါ်ဆိုမှု (Incoming Call) များကို Voice Over Internet Production (VOIP) စနစ်အသုံးပြု၍ ပြည်တွင်းခေါ်ခိုမှု (Local Call)အဖြစ် တရားမဝင် နည်းလမ်းဖြင့် ပြောင်းလဲ ဆက်သွယ်ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတော်၏ အခွန်ငွေများ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှု၊ ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးရန်ပုံ ငွေအကြောင်းပြကာ မြေကွက်များ မတရားရယူ ပိုင်ဆိုင်ထားမှု၊ အိမ်၊ ခြံမြေများ ဝယ်ယူ၍ ဈေးကစားမှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးအရေးယူနိုင်ခဲ့ပါသည်။
လက်ရှိအစိုးရလက်ထက်ဆောင်ရွက်ချက်
ကုန်ပစ္စည်းများ တရားမဝင်တင်သွင်းမှု၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဆိုင်ရာအငြင်းပွားမှု၊ ဆေးဝါးများ သိုလှောင် အတုပြုလုပ်မှု၊ ပြည်ပထုတ် လူသုံးကုန် ပစ္စည်းအချို့ကို အတုထုတ်လုပ် ရောင်းချမှု၊ ကျွဲ နွား မှောင်ခို ရောင်းဝယ်သူများက ပြင်ပမှောင်ခို လမ်းကြောင်းမှ သယ်ယူရောင်းချမှု၊ အစိုးရဌာနများ၏ စာတမ်းအမှတ် အသားများအား လိမ်လည်အတုပြုလုပ်မှု၊ နိုင်ငံခြား သင်္ဘောလိုက်ခွင့်လက်မှတ် (CDC စာအုပ်) အတုပြုလုပ် လိမ်လည်မှု၊ အထူးကုန်စည် ခွန်မဆောင်ဘဲ အရက်များ ဈေးကွက် ဖြန့်ဖြူးမှု၊ ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် အလုပ်အကိုင် ရရှိမည်ဆိုကာ ငွေကြေးလိမ်လည်မှု၊ လိုင်စင်မဲ့အရက်ပြန်များ ထုတ်လုပ် ရောင်းချမှု၊ မြေဂရန် အတုများသုံး၍ မြေကွက်လိမ်လည်ပေါင်နှံမှု၊ စာရွက်စာတမ်းအတုများဖြင့် မြေကွက်များ လိမ်လည် ရောင်းချမှု၊ Mobile Application သုံး၍ ပြည်သူများအား အစုရှယ်ယာများ လိမ်လည်ရောင်းချမှု၊ နိုင်ငံခြားသားများ ပြည်တွင်း၌ နေထိုင်ခွင့်ရရှိရေး ဗီဇာ သက်တမ်းတိုးနိုင်ရန် ရုံးစာအတုများ ပြုလုပ်မှု၊ ဆင့်ပွားကွန်ရက် ချိတ်ဆက် ရောင်းဝယ်သည့်စနစ် (MLM)အရ လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့် ကုမ္ပဏီအချို့၏ ကျင့်ဝတ်ဖောက်ဖျက်မှု၊ Bit coin အပါအဝင် လျှို့ဝှက်ငွေကြေး (Crypto currency) များကို onlineမှ ကိန်းဂဏန်းတစ်ခု သတ်မှတ်၍ တရားမဝင် ရောင်းဝယ်မှုတို့ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့ပါသည်။
အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာနသည် ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဗဟိုအဖွဲ့က တာဝန်ပေးအပ်သည့် ငွေကြေးခဝါချမှုများ၊ သံသယဖြစ်ဖွယ် ငွေကြေးလွှဲပြောင်းမှုများကိုလည်း စုံစမ်းစစ်ဆေး အရေးယူလျက်ရှိသည်၊ အာရှပစိဖိတ်ဒေသ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့ (APG)၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအချင်းချင်း အပြန်အလှန် အကဲဖြတ်ခြင်း၊ လုပ်ငန်းစဉ်အောင်မြင်မှု များရရှိရေး ဌာနအရာရှိများက ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်က ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းများ တွင်လည်း ဦးစီးဌာန ကျွမ်းကျင် ဝန်ထမ်းများက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် လျက်ရှိပါသည်။
လတ်တလောချမှတ်ထားသည့်ရည်မှန်းချက်များနှင့်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော အဓိကလုပ်ငန်းများ
အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာနသည် လတ်တလောတွင် ပြောင်းလဲလာသောခေတ် စနစ်နှင့်အညီ စီးပွားရေးဆိုင်ရာပြစ်မှုများ စုံစမ်းဖော်ထုတ်အရေးယူရေး၊ ဝန်ထမ်းမသမာမှု များကို စုံစမ်းဖော်ထုတ် အရေးယူရေး၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး သတင်းများ စုဆောင်းတင်ပြရေး၊ ပြည်သူ့ အကျိုးပြု ဆောင်ရွက်ရေးတို့ကို ရည်မှန်းချက်များအဖြစ် ချမှတ်ထားပြီး စိစစ်ခြင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊ ဥပဒေအကြံပေးခြင်း၊ တရားစွဲ တင်ပို့ခြင်းနှင့် တရားရုံးအမှုလိုက်ပါခြင်း၊ သတင်းများစုဆောင်း တင်ပြခြင်း၊ လုံခြုံရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခြင်း စသည့် အဓိကလုပ်ငန်း တာဝန်များကို တည်ဆဲဥပဒေများ နှင့်အညီ ဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။
အစိုးရဌာနများတွင် အကြီးအကဲနှင့် ဝန်ထမ်းအဖြစ် ခန့်ထားမည့်သူများ၊ ပြည်ပသို့ ပညာတော်သင် သွားရောက်မည့်သူများ၊ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လျှောက်ထားသူများ၊ ပြည်ပြန် ဝင်ခွင့်ဗီဇာ လျှောက်ထားသူများ၊ သက်တမ်းတိုး လျှောက်ထားသည့် ကုမ္ပဏီများ၏ ဒါရိုက်တာ အဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် ပြစ်မှုကျူးလွန်ခဲ့ဘူးခြင်း ရှိ/မရှိ၊ အခွန်အကြေ ထမ်းဆောင်မှု ရှိ/မရှိ စိစစ် လျက်ရှိပါသည်။
ဦးစီးဌာနချုပ်ရုံးရှိ ဥပဒေဌာနစုသည် ဌာနတွင်း ဥပဒေအကြံပေး သုံးသပ်ခြင်းအပြင် လွှတ်တော်များက ပြင်ဆင်ပြဌာန်းမည့် ဥပဒေများ၊ နည်းဥပဒေများ၊ ဝန်ကြီးဌာနများက တင်သွင်းသည့်ဥပဒေ (မူကြမ်း)၊ နည်းဥပဒေ (မူကြမ်း)များကို ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိ/မရှိ သုံးသပ်ခြင်း၊ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန အောက်ရှိ တပ်ဖွဲ့နှင့် ဦးစီးဌာနများ၊ အခြားဝန်ကြီး ဌာနနှင့်အဖွဲ့များက ကျင့်သုံးနေသည့် ဥပဒေများ၊ အသစ်ပြဌာန်းမည့် ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများမှာ လက်တွေ့ အခြေအနေနှင့် ဆီလျော်စည်းနှောင်မှု ရှိ/မရှိ၊ အများပြည်သူ လက်ခံလိုက်နာ နိုင်မှုရှိ/မရှိတို့ကို သုံးသပ်ခြင်းတို့ကို စိစစ်ဆောင်ရွက်ပြီး သဘောထား မှတ်ချက်များ၊ အကြံပြုချက်များ ပေးပို့လျက်ရှိပါသည်၊ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များက မေးမြန်းလျက်ရှိသော အဆိုနှင့် မေးခွန်းအချို့ကိုလည်း ဖြေကြား၍ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ ပြုစုတင်ပြပေးပို့ လျက်ရှိသည်၊ လက်ရှိတွင် ဥပဒေနှင့် အကျိုးဆောင်ဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး သည် ပြည်ထောင်စု ဥပဒေဆိုင်ရာ အထောက်အကူ ပေးရေးအဖွဲ့တွင် အဖွဲ့ဝင် အဖြစ်ပါဝင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။
ဦးစီးဌာန အကြီးအကဲများသည် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးတို့၏ လမ်းညွှန်မှုကို ခံယူကာ လုပ်ငန်းတာဝန်များအပြင် ဌာနဝင်ဝန်ထမ်းများ သတ်မှတ်ရာထူး ကာလပြည့်ပါက တစ်ဆင့်မြင့်ရာထူး တိုးမြှင့်ရရှိရေး၊ ဝန်ထမ်းအင်အား တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းနိုင်ရေး၊ အမှုဆောင် ဝန်ထမ်းများသည် (၂၄)နာရီ တာဝန် ထမ်းဆောင်ရသည့် ဝန်ထမ်းများဖြစ်၍ အခြားတပ်ဖွဲ့နှင့်ဌာနများနည်းတူ ရိက္ခာငွေခံစားနိုင်ရေး၊ တိုးချဲ့လာသည့် ဝန်ထမ်းအင်အားနှင့်အညီ လုပ်ငန်းများ အဆင်ပြေချောမွေ့စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်စေရန်နှင့် မိသားစုဝင်များ အတူတကွ နေထိုင်နိုင်စေရန် ရုံးအဆောက်အအုံနှင့် ဝန်ထမ်း အိမ်ရာများ တိုးချဲ့ ဆောက်လုပ်နိုင်ရေး၊ မိသားစုလူမှုရေး အခက်အခဲများ ပြေလည်စေရန် တစ်နှစ်လျှင် (၂)ကြိမ် စီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီ အစည်းအဝေးဆုံးဖြတ်ချက် ရယူကာပြောင်းရွေ့နိုင်ရေးတို့ကို စေတနာ အပြည့်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်၊ အမှုဆောင်ဝန်ထမ်းများ၏ တူညီဝတ်စုံတွင် တပ်ဖွဲ့ အသွင်ဆောင်သည့် ဦးစီးဌာန အဆင့်အတန်းနှင့် လျော်ညီသော ရာထူးအဆင့် တံဆိပ်များ၊ ဦးစီးဌာန အမှတ်အသား တံဆိပ်များကိုလည်း တပ်ဆင်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါသည်။

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအတတ်ပညာသင်ကျောင်းဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပြီ
ဦးစီးဌာနမှ ဝန်ထမ်းများအား ဗဟိုဝန်ထမ်းတက္ကသိုလ်၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့ တို့မှဖွင့်လှစ် သည့် သင်တန်းများ၊ ပြည်ပသင်တန်းများ၊ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းများမှ လာရောက်ပို့ချသည့် သင်တန်းများသို့ စေလွှတ်လျက် ရှိသည့်အပြင် လုပ်ငန်းစွမ်းရည် မြင့်မားတိုးတက်စေရေး၊ ခေတ်စနစ်နှင့်အညီ တိုးတက် ကျယ်ပြန့်လာသည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု နည်းပညာရပ်များကို စဉ်ဆက်မပြတ် လေ့ကျင့်သင်ကြား ပေးနိုင်ရေးနှင့် လူ့စွမ်းအား အရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရေး တို့ရည်ရွယ်၍ တောင်ငူမြို့ရှိ ဦးစီးဌာနရုံးဟောင်း နေရာတွင် ‘စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု အတတ်ပညာ သင်ကျောင်း’ ကို ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ မတ်လ မှစ၍ သင်တန်းများ ပို့ချပေး နိုင်နေပြီဖြစ်ပါသည်။
ဦးစီးဌာနဝင် ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ဌာနကြီးစတင် ဖွဲ့စည်းစဉ်ကတည်းက ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုခဲ့ရသကဲ့သို့ မျက်မှောက်တွင်လည်း ကတိသစ္စာမပျက် စိတ်ဓာတ် ခိုင်မာစွာရပ်တည် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြစေရန် သစ္စာလေးချက် ရွတ်ဆို၍ နိုင်ငံတော်အလံအောက်တွင် နေ့စဉ်သစ္စာပြု လျက်ရှိသည်။
ဦးစီးဌာနကြီး၏ လုပ်ငန်းစွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားမှန်ကန်မှုကြောင့် အစိုးရအဆက်ဆက်၏ ယုံကြည် အားကိုးမှု ရခဲ့သည့်အပြင် ပြည်သူအများအကြား လူရိုသေ ရှင်ရိုသေ အဖွဲ့ကြီးအဖြစ် ယနေ့တိုင် ရပ်တည် နိုင်လျက် ရှိပါသည်၊ မျိုးဆက်သစ် ဌာနဝင်များ အနေဖြင့်လည်း ဌာနကြီး အစဉ်အလာမပျက် ရေရှည်ရပ်တည် နိုင်စေရန် တစ်ဦးချင်း စွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားလာစေရေး၊ အဖွဲ့အစည်း၏ စွမ်းအားများ ကြီးမားတိုးတက် လာစေရေး၊ ဌာနဝင်အချင်းချင်း စည်းလုံး ညီညွတ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရာမှ အောင်မြင်မှုများ ဆတိုးရစေမည့် စွမ်းပကားများ ဖွံ့ဖြိုးလာစေရေး အစဉ်သတိချပ်ကြိုးပမ်း နေကြရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။
#သန်းထွဋ်ဝင်း

(၆၆)နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့ ဂုဏ်ပြုဆောင်းပါး
“ မွှေးဆဲကြိုင်ဆဲ လှိုင်ဆဲ စံပယ်”

အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဦးစီးဌာန(စစစ)စသုံးလုံးသည် အထူးဖွဲ့စည်းထားသည့် ဌာနဖြစ်ပြီး စတင်ဖွဲ့စည်းသည့် ၁၉၅၁ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ(၁)ရက်နေ့မှစ၍ လူရိုသေ ရှင်ရိုသေ အဖွဲ့အစည်း အဖြစ်အစဉ်ရပ်တည်ခဲ့သည့်၊ တပ်ဖွဲ့အသွင်ဖွဲ့စည်းထားသည့်ဌာနနှင့် လက်နက်ကိုင်ဦးစီးဌာနဖြစ်နေခြင်းက အခြားဦးစီးဌာနနှင့်မတူ တမူထူးခြားနေတော့သည်။
ဌာနစတင်ဖွဲ့စည်းစဉ်ကတည်းကပင် ကောင်းမွန်သော ရည်ရွယ်ချက်၊ ရည်မှန်းချက်များထားရှိခဲ့သည်၊ ပြောင်းလဲလာသည့် ခေတ်နှင့်အညီ လုပ်ငန်းတာဝန်များအပေါ်မူတည်၍ ရည်မှန်းချက်များပြောင်းလဲချမှတ်ခဲ့ရသည်၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာပြစ်မှုများ စုံစမ်းဖော်ထုတ်အရေးယူရေး၊ ဝန်ထမ်းမသမာမှုများကို စုံစမ်းဖော်ထုတ် အရေးယူရေး၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး၊ သတင်းစုဆောင်းတင်ပြရေးနှင့် ပြည်သူ့အကျိုးပြုဆောင်ရွက်ရေးတို့သည် လတ်တလောချမှတ်ထားသည့် ဦးစီးဌာန၏ ရည်မှန်းချက်များပင်၊ ရည်မှန်းချက်ပြောင်းလဲလာသလို ဌာန၏ အဓိကလုပ်ငန်းတာဝန်များလည်း ပြောင်းလဲလာခဲ့လေသည်။
ယခင်ကစုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်းလုပ်ငန်း၊ ဌာနတွင်း ဥပဒေအကြံပေးခြင်းလုပ်ငန်း၊ တရားစွဲတင်ခြင်းနှင့်တရားရုံးအမှုလိုက်ပါခြင်းလုပ်ငန်း၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေး၊ သတင်းများ စုဆောင်းတင်ပြခြင်းလုပ်ငန်းတို့ကို အဓိကလုပ်ငန်းတာဝန်များအဖြစ် ချမှတ်ခဲ့သော်လည်း တိုးတက်လာသည့်ခေတ်စနစ်နှင့်အညီ ကုမ္ပဏီနှင့်လူပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ စိစစ်ပေးရမှု များလာခြင်း၊ ဌာနတွင်းဥပဒေအကြံပေးမှုများသာမက မိခင်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနအပြင် အခြားဝန်ကြီးဌာနများ၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်နှင့် ငွေကြေးခဝါချမှုတိုက်ဖျက်ရေးဗဟိုအဖွဲ့တို့၏ အသစ်ပြဌာန်းမည့် ဥပဒေများ၊ ပြင်ဆင်ရေးဆွဲမည့် ဥပဒေများအတွက်ပါ ဥပဒေအကြံပေးနေရခြင်း၊ နိုင်ငံတော်အဆင့် အခမ်းအနားများနှင့် ပွဲတော်များတွင် လုံခြုံရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေခြင်းတို့ကြောင့် စိစစ်ခြင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊ ဥပဒေအကြံပေးခြင်း၊ တရားစွဲတင်ခြင်းနှင့် တရားရုံးအမှုလိုက်ပါခြင်း၊ သတင်းထောက်လှမ်းစုဆောင်းတင်ပြခြင်းနှင့် လုံခြုံရေးဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ကို အဓိကလုပ်ငန်းအဖြစ်သတ် မှတ်ခဲ့ပါသည်၊ အဓိကလုပ်ငန်းတာဝန်များဆောင်ရွက်ရာတွင်လည်း မူဝါဒများ ချမှတ်ပေးထားပေသည်။
ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းမျာ၏ အဂတိလိုက်စားမှုနှင့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများ၊ စီးပွားရေးမသမာမှုများ၊ အများပြည်သူထိခိုက်နစ်နာမှုများကို အဓိကထားစုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့ပြီး ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၏ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကို ၁၉၄၈ခုနှစ် အဂတိလိုက်စားမှုတားမြစ်ရေးဆိုင် ရာအက်ဥပဒေနှင့်တည်ဆဲဥပဒေများနှင့်အညီ အရေးယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည်၊ ၂၀၁၃ခုနှစ်တွင် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေကို ပြဌာန်းခဲ့ပြီး အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်ကို သီးခြားဖွဲ့စည်းခဲ့လေသည်၊ ယင်းနောက်တွင် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၏ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများကို အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်ကသာ အရေးယူဆောင်ရွက်လျက်ရှိပေသည်၊ သို့ရာတွင် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပြင်ဆင်ခြင်း၊ ကုလသမဂ္ဂလက်အောက်ခံ UNODC၊ UNDP၊ UNAFEI တို့အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်ဆံဆွေးနွေးခြင်း၊ ကုလသမဂ္ဂ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက် ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်း (UNCAC) အကောင်အထည်ဖော်မှု ပြန်လည်သုံးသပ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဒုတိယစက်ဝန်း(၂၀၁၆−၂၀၂၀)တွင် အစိုးရဌာနဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့ (Governmental Expert Team)တွင် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါဝင်ပြီး ဌာနဝင်အရာရှိများက လုပ်ငန်းကော်မတီများတွင် အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ်ပါဝင်ကာ အကဲဖြတ် ဆန်းစစ်ချက် (SAC)တွင် စိစစ်သုံးသပ်ချက်နှင့် အကြံပြုချက်များ ပေးပို့ရလျက်ရှိပါသည်၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာစီမံကိန်း(Country Programme) ၂၀၁၅−၂၀၁၈အား UNODC နှင့်ပူးပေါင်း၍ စီမံကိန်း(၅)ခုဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးနှင့် သက်ဆိုင်သည့် စီမံကိန်း(၂)၏ လုပ်ငန်းကော်မတီတွင် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်က ဥက္ကဌနှင့် ညွှန်ကြားရေးမှုး(ဥပဒေနှင့်အကျိုးဆောင်ဌာန)က အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်၏ စစ်ဆေးခြင်းလုပ်ငန်းများတွင်လည်း ကော်မရှင်က အကူအညီတောင်းခံလာပါက ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နေရပါသည်၊
ဦးစီးဌာနညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်သည် ငွေကြေးခဝါချမှုတိုက်ဖျက်ရေးဗဟို အဖွဲ့တွင် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါဝင်နေပြီး ငွေကြေးခဝါချမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ စိစစ်မှုများ၊ စစ်ဆေးမှုများတွင် ဦးစီးဌာနက တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ပေးနေရပေသည်၊ ၂၀၁၆ခုနှစ် ဧပြီလမှ ၂၀၁၇ခုနှစ်မေလအထိ ငွေကြေးခဝါချမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဗဟိုအဖွဲ့က စုစုပေါင်း(၁၀၉)မှု တာဝန်ပေးခဲ့ရာတွင် (၉၂)မှု ပြီးပြတ်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပါသည်၊ နိုင်ငံတကာငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် FATF နှင့်APG တို့၏ အကဲဖြတ်လုပ်ငန်းစဉ်များတွင်လည်း ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်၊ FATF၏ အကဲဖြတ်လုပ်ငန်းစဉ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငွေကြေးခဝါချမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းမှာ တိုးတက်လာသဖြင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အပါအဝင် နိုင်ငံကြီးများ၏ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ မှုများ ဖြေလျော့ပေးခဲ့ခြင်းမှာ ဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်၏ အရေးပါသည့် ဆောင်ရွက်ချက်တစ်ခုဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။
ဦးစီးဌာနသည် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီခေတ်၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီခောတ်၊ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီခောတ်၊ တပ်မတော်အစိုးရအဆက်ဆက်မှသည် လက်ရှိအရပ်သားအစိုးရအဖွဲ့အထိ ယုံကြည်အားထားရသည့် အဖွဲ့အစည်း အဖြစ်ရပ်တည်လာခဲ့ပြီး စစ်ဆင်ရေးအသွင်ဖြင့်တစ်မျိုး၊ လူစိတ်ဝင်စားသည့် အမှုကြီးများတစ်ဖုံ၊ အစုံစုံကို ဆင်ခြင်တုံတရားဖြင့် သတိကြီးကြီးထား၍ ပိပိရိရိဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်၊ လက်ရှိတွင်လည်း နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးနှင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့တို့က ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ တာဝန်ပေးအပ်ပြီး ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနကတစ်ဆင့် ပြန်လည်တာဝန်ပေးအပ်မှု၊ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက တိုက်ရိုက်တာဝန်ပေးအပ်မှု၊ ဦးစီးဌာနက သတင်းစုဆောင်းရရှိချက်ကို ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ တင်ပြခဲ့သည့်အပေါ် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနကပြန်လည်တာဝန်ပေးအပ်မှု၊ ပြည်နယ်နှင့်တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့များက တင်ပြချက်များအပေါ် နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံးနှင့် ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရုံးတို့က ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနမှတစ်ဆင့် တာဝန်ပေးအပ်မှုတို့ကို ဥပဒေ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့်အညီ စေ့စပ်သေချာစွာစုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး ပြန်လည်တင်ပြလျက်ရှိသည်၊ အရေးယူရမည့် အခြေအနေတွင်လည်း ဥပဒေအရ တိကျသေချာစွာအရေးယူလျက်ရှိပေသည်။
ဦးစီးဌာနသို့ တာဝန်ပေးလျက်ရှိရာ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဧပြီလ မှ ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလအထိ အမှုပေါင်း (၉၅) မှု တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ပြီး (၈၇) မှု ပြီးပြတ်အောင်ဆောင်ရွက်ထားနိုင်ပြီးဖြစ်သည်၊ စစ်ဆေးခဲ့သည့် အမှုများအနက်မှ စုစုပေါင်းတန်ဖိုးငွေကျပ်သန်း (၈၀၀၀) ကျော်ဖိုးရှိ မြေ၊ တိုက်ခန်း၊ ယာဉ်ယန္တရား ပစ္စည်းများ၊ လက်ဝတ်ရတနာများ၊ အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၇၉၀၉၆၃.၄၈)၊ စင်္ကာပူဒေါ်လာ (၃၇၀)၊ မလေးရှားရင်းဂစ် (၂၈၅၃၄)၊ ယူရိုငွေ (၃၃၀၀၀)၊ ဂျပန်ယန်း (၅၂၆၁၀၀၀)၊ တရုတ်ယွမ်ငွေ (၃၃၁၉၃)၊ ပေါင်စတာလင် (၆၁၀)၊ ကိုရီးယားဝမ် (၁၀၀၁၀၀၀)၊ ဟောင်ကောင်ဒေါ်လာ (၁၇၁၀၀) တို့ကို ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းဆည်းနိုင်ခဲ့ပေသည်။
တိုးပွားလာသည့် လူဦးရေ၊ တိုးချဲ့လာခဲ့ရသည့်မြို့နှင့်မြို့နယ်၊ ကျေးရွာများကြောင့် လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ပိုမိုဆောင်ရွက်နိုင်ရန်ဦးစီးဌာန၏ ဖွဲ့စည်းပုံအင်အားကိုလည်း ချဲ့ထွင်ခဲ့ရပေသည်၊ ဦးစီးဌာနစတင်ဖွဲ့စည်းစဉ်က ဖွဲ့စည်းပုံအင်အားမှာ ရာဂဏန်းသာရှိရာမှ ၂၀၁၆ ခုနှစ်ဒီဇင်ဘာလမှစ၍ ၂၇၀၀ ကျော်အထိ တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းထားပြီးဖြစ်သည်၊ အဆင့်အတန်းအလိုက် ရာထူးအဆင့်တံဆိပ်များလည်း အမြင်တင့်ဖွယ်တူတူတန်တန်ပြောင်းလဲတပ်ဆင်နိုင်ခဲ့ပါသည်၊ တိုးချဲ့လာသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအင်အားနှင့်အညီ ဦးစီးဌာနချုပ်ရုံးအပြင် ပြည်နယ်၊ တိုင်းဒေသကြီးများတွင် ရုံးများနှင့်ဝန်ထမ်းများ နေထိုင်နိုင်ရေးအိမ်ရာများလည်း တိုးချဲ့ဆောက်လုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး ဆောက်လုပ်ဆဲလည်း ဖြစ်ပါသည်။
ဦးစီးဌာနအကြီးအကဲအဆက်ဆက်၏ အမြော်အမြင်ကြီးမားမှု၊ စေတနာကောင်းမွန်မှု၊ ဌာနနှင့် ဝန်ထမ်းများအပေါ် သံယောဇဉ်ကြီးမှု၊ လက်အောက်ဝန်ထမ်းများ၏ ဌာနကြီးလူရိုသေရှင်ရိုသေအဖြစ် နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူများက ယုံကြည်ကိုးစားအားထားလာစေရေး ဦ:စီးဌာနအကြီးအကဲများ၏ လမ်းညွှန်ချက်များနှင့်အညီ မနေမနားအားထုတ်ကြိုးစားမှု၊ မီးကုန်ယမ်းကုန်ကြိုးစားအားထုတ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြပြီး မလွန်ဆန်နိုင်သည့် သဘာဝတရားအရ အငြိမ်းစားယူသွားကြရသော်လည်း ထုထည်ကြီးမားသည့်သံယောဇဉ်ကြောင့် ပြင်ပမှဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးအားကောင်းလွန်းသည့်အငြိမ်းစားဝန်ထမ်းကြီးငယ်များ၏ အထောက်အပံ့များကလည်း သန့်ရှင်းသည့်လေပြေအကြား အမွှေးရနံ့များသင်းပျံ့သည့် ဦးစီးဌာနအဖြစ် (၆၆) နှစ်ပြည့်သည့်တိုင်ရပ်တည်စေခဲ့ပေသည်၊ ကျွဲရိုင်းတို့မည်သည် အန္တရာယ်ပြုမည့်အရောင်သွေးကိုမြင်က ချိုအစုံကိုအစွမ်းကုန်ဖွင့်၍ တိုးဝှေ့သကဲ့သို့နိုင်ငံနှင့်ပြည်သူအကျိုးနစ်နာသည့်၊ နစ်နာရမည့်အရေအတွက် စသုံးလုံး တို့သည် အစွမ်းရှိသမျှ တက်စုံရွက်ကုန်ဖွင့်၍ ဆင်ခြင်၍၊ မြော်မြင်၍၊ စာနာ၍၊ ဆထက်ထမ်းပိုးကြိုးစားနေကြလိမ်းဦးမည်၊ စံပယ်တို့၏ရနံ့သည် လေထက်လေညာဆက်လက်မွှေးပျံ့နေလေဦးမည်ဖြစ်သည်။